صفحه اصلی پرسش و پاسخ پشتیبانی تماس با ما
صفحه نخست  » علوم انسانی  »  مقاله مدیریت تنبیه و تشویق

مقاله مدیریت تنبیه و تشویق

مقاله مدیریت تنبیه و تشویق

دانلود مقاله مدیریت تنبیه و تشویق

اصل تشویق و تنبیه در مدیریت علوی
مکانیزم ساختاری که هر سازمانی برای برانگیختن یا قدردانی از کارکنانش ایجاد می‌نماید ، ‏سیستم پاداش (‏Reward System‏ ) نامیده می‌شود . در این سیستم که در اکثر سازمانهای ‏بزرگ امروزی وجود دارد ، عملکرد هر فرد مشخص گردیده و مورد ارزیابی دقیق قرار ‏می‌گیرد و سپس در صورت رشد و پیشرفت مورد تشویق و تقدیر قرار می‌گیرد . پاداشهای ‏عمده در بیشتر سازمانها ، جبران خدمات ، ترفیع ، ارتقاء ، مزایا ، پاداش مالی و یا گرفتن پست ‏و مقام می‌باشد که هر یک از این پاداشها ، می‌تواند بر روی نگرشها ، رفتارها و انگیزه‌های ‏افراد تأثیر بگذارد . اصولاً اگر مدیر بخواهد بر مبنای اصل انصاف و عدالت حرکت کند ، ‏نمی‌تواند به عملکرد همه کارکنان به طور یکسان بنگرد و تلاشها و کوششهای برخی کارکنان ‏مبدع و خلاق و احیاناً سستیها و کم‌کاریهای برخی دیگر را نادیده بگیرد . ‏
خداوند متعال نیز در کتاب ارزشمند قران ، بارها به این نکته اشاره فرموده است که خوب و بد ‏یکسان نیستند و باید بین آنها تفاوت قائل شد . از جمله در آیات زیر : ‏
ـ بگو ای پیامبر ، آیا کور و بینا با هم مساویند ؟ ‏
ـ بگو ای محمد ، پلید و پاکیزه یکسان نیستند ؟ ‏
ـ اصحاب جهنم و اصحاب بهشت یکسان نیستند ؟ ‏
ـ خداوند مجاهدان را بر نشستگان برتری داده است . ‏
ـ آیا تاریکیها و روشنایی را مساوی می‌دانی ؟ ‏
ـ آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند ، برابرند؟ ‏
چنانچه ملاحظه می‌شود ، خداوند در این آیات ،یک نوع مرز بندی بین افراد شایسته و افراد ‏ناشایست ایجاد نموده است و آنان را از یکدیگر متمایز ساخته است . ‏
امام علی (ع) نیز این نکته دقیق مدیریتی و تربیتی را در دستورالعمل معروف خود به مالک ‏اشتر گنجانده و می‌فرماید : « ای مالک ، هرگز نباید نیکوکار و بدکار در نزد تو یکسان باشند ‏که همانا چنین حرکتی ، نیکوکاران را در نیکی کردن ، بی رغبت و تبهکاران را به بدکاری وا ‏می‌دارد . بلکه با هر کدام از آنان ، متناسب با آنچه انجام داده‌اند ، برخورد نما » ‏
از این رهنمود ارزشمند امام ، چند نکته مهم مدیریتی به دست می‌آید :‏
‏۱- تشویق و تنبیه ، لازمه مدیریت و زمامداری است . ‏
‏۲- تفاوت گذاشتن در مدیریت اصل است اما تبعیض قائل شدن ممنوع . ‏
‏۳- ترک تشویق و تنبیه سبب بی رغبتی نیکوکاران(کارکنان کوشا و مُجِدّ) و جسور شدن ‏بدکاران(کارکنان سست و کم کار)می‌گردد . ‏
‏۴- در اثر ترک تنبیه و تشویق ، کارکنان به سستی و کاهلی گرایش می‌یابند . ‏
‏۵-  تشویق و تنبیه باید متناسب با عمل انجام شده باشد . ‏

در این مورد ، حضرت در جای دیگری می‌فرمایند: « خطاکار را متناسب با جرمی که انجام ‏داده ، مجازات کن نه آن سان که از حد بگذرد». ‏
از سوی دیگر ، انسان فطرتاً طالب جلب توجه و احترام است و نیاز به قدرشناسی از سوی ‏دیگران دارد و این اصل طلایی مدیریت که :‏
‏« هر رفتاری تشویق و پاداش به دنبال داشته باشد ، تثبیت می‌گردد » نیز ناظر به همین ‏ویژگی انسان است . لذا خداوند پیامبران را با سلاح تبشیر و انذار برانگیخت و خود نیز در ‏آیات متعددی در قران به توصیف نعمتهای معنوی و مادی بهشت و مجازاتها و عذابهای جهنم ‏پرداخته است تا تشویقی باشد برای حرکت انسانها به سوی نیکیها و اعمال صالح و پرهیز و ‏دوری از بدیها و زشتیها . ‏
ائمه معصومین سلام ا… علیهم اجمعین نیز همواره در اداره جامعه از این دو اصل مهم بهره ‏برده‌اند و از سلاح تبشیر و انذار به خوبی استفاده نموده‌اند که نمونه بارز آن را می‌توان در ‏دستورات و فرامین امام علی (ع) به والیان و فرمانروایان بلاد اسلامی جستجو کرد . ‏
امام علی (ع) به مالک توصیه می‌کند : « با تشویق و قدرشناسی ، خود را با افراد درستکار ‏مرتبط کن خدمات صادقانه آنها را به ربان بیاور و صریحاً قدردانی نما ، زیرا تحسین و ‏حق‌شناسی ، افراد شجاع را در نیکوکاری برمی‌انگیزد و افراد تنبل را به خواست خداوند به ‏تحرک وا می‌دارد ». ‏

در جای دیگر در همین نامه خطاب به مالک می‌فرماید : « و اگر یکی از کارگزارانت ، دست به ‏خیانت آلود و گزارش بازرسان تو نیز آن را تأیید کرد ، بدان اکتفا کن و بی درنگ خیانتکار را ‏کیفر ده و از کارش بازخواست کن ، سپس او را به خواری کشان و داغ خیانت بر پیشانی او ‏زن وحلقه ننگ و بد نامی بر گردنش آویز». ‏
چنانچه ملاحظه می‌گردد ، امام همانگونه که به تشویق کارگزاران و عوامل ساعی توجه و ‏عنایت دارد به توبیخ و تنبیه عوامل خاطی و خائن نیز مُصّر است و آن را به شدت تأکید ‏می‌کند . ‏
روزی به امام خبر دادند که شریح قاضی ، خانه‌ای به هشتاد دینار خریده است . امام به ‏سرعت او را احضار نموده و خطاب به وی فرمود: « به من خبر دادند که خانه‌ای به هشتاد ‏دینار خریده‌ای سندی برای آن نوشته‌ای و گواهانی آن را امضاء کرده‌اند . ای شریح ، به ‏زودی کسی به سراغت می‌آید که به نوشته‌ات نگاه نمی‌کند و از گواهانت نمی‌پرسد تا تو را از ‏آن خانه بیرون کرده و تنها به قبر بسپارد . ای شریح، اندیشه کن که آن خانه را با مال دیگران ‏یا پول حرام نخریده باشی که آن گاه خانه دنیا و آخرت را از دست داده‌ای.اما اگر هنگام خرید ‏خانه ، نزد من آمده بودی ،‌ برای تو سندی می‌نوشتم که دیگر برای خرید آن به درهمی یا ‏بیشتر ، رغبت نمی‌کردی . آن سند را چنین می‌نوشتم : این خانه‌ای است که بنده‌ای خوار آن را ‏از مرده‌ای آماده کوچ خریده است ، خانه‌ای از سرای غرور که در محله نابود شوندگان و ‏کوچه هلاک شدگان قرار دارد ». ‏


تعداد صفحات : 28 | فرمت فایل : WORD

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود





هشتگ : , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,